woensdag 25 november 2009

Wie is Simon Carmiggelt

Simon Carmiggelt is 1 van de grootste Nederlandse Schrijvers.
Dit Blog is ter ere van hem.
Rechts in het archief vind u video s van zijn Kronkels en meer.

Hier volgt zijn verhaal

Simon Johannes Carmiggelt (Den Haag, 7 oktober 1913 – Amsterdam, 30 november 1987) was een Nederlands schrijver en columnist die vooral bekend werd om zijn krantencolumns (de "Kronkels") in Het Parool.


1 Jeugd
2 Vroege carrière
3 De Tweede Wereldoorlog
4 Literaire stijl
5 Reputatie
6 Prijzen
7 Dood
8 Trivia
9 Prijzen
10 Bibliografie
10.1 Vertalingen
11 Biografie
12 Zie ook
13 Externe links


Carmiggelt groeide op in zijn geboortestad Den Haag (Loosduinsekade 206). Zijn moeder Jeanne had een hoeden- en pettenwinkel; zijn vader Herman was reiziger in vleeswaren. Hij had een oudere broer, Jan. Hij kwam uit een socialistisch, sterk anti-fascistisch milieu.

Vroege carrière

Simon CarmiggeltCarmiggelt begon als journalist, aanvankelijk bij Het Vaderland, in 1932 bij Vooruit, de Haagse editie van het socialistische Het Volk als toneel- en filmrecensent. Daar begon hij Haagse 'cursiefjes' te schrijven, onder de titel Kleinigheden. Carmiggelt was een energieke jongeman met een duidelijke politieke overtuiging en zijn onrust om de opkomst van het Duitse Nazisme inspireerde hem in ’38 tot het nemen van bokslessen.
'Ik wilde weerbaar zijn,' zei hij daar zelf over, 'maar ik bokste slecht.’ In zijn stamkroeg leerde hij moderedactrice Tiny de Goey kennen, met wie hij op 6 september 1939 in het huwelijk trad. In februari daarop werd Marianne geboren en in november ’42 zijn zoon, Frank.

De Tweede Wereldoorlog
Toen de Duitsers Nederland binnenvielen, namen ze de drukpersen in beslag en rantsoeneerden het papier. Uit protest nam Carmiggelt ontslag bij de krant en ging freelancen met onder meer publiciteitswerk voor het Zeebad Scheveningen. Ook redigeerde hij psychologische rapporten voor de Stichting Psychotechniek en schreef een complexe detectiveroman, Johan Justus Jacob, in dagelijkse afleveringen. Het verhaal werd, op uitdrukkelijke eis van Carmiggelt zelf, maar één keer uitgegeven.
'Een jeugdzonde,' noemt hij het, 'ik denk er niet zonder enige gêne aan terug. Ik schreef het verhaal van dag tot dag en stelde het einde steeds maar uit. Want elke aflevering betekende een dag langer brood op de plank en daartoe bedacht ik steeds maar weer nieuwe intriges en zijsporen. Samen met mijn vrouw heb ik tenslotte avonden achter elkaar zitten bedenken, hoe ik er een einde aan kon maken.'

Via vrienden raakte hij in Amsterdam betrokken bij het illegale blad Het Parool, waar hij instond voor de productie en de verspreiding. Stuk voor stuk riskante bezigheden en bijgevolg werd Carmiggelt tijdens een razzia door de bezetter opgepakt en in de gevangenis geworpen. Van de drukproeven die hij bij zich had, kon hij het grootste deel doen verdwijnen in een verlaten pand. Zijn broer was inmiddels gestorven in het concentratiekamp Vught — door de SS aangehouden wegens hulp aan de joden en de illegale distributie van voedselbonnen aan onderduikers. Na een week werd hij vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs en hernam meteen zijn illegale activiteiten; in het laatste oorlogsjaar was hij redacteur van Het Parool. Latere biografen leggen bij zijn oorlogservaringen de verklaring voor Carmiggelts latere pessimisme en vooral zijn felle anti-totalitaire (en daarom ook anti-communistische) standpunten. Hij was zo fel in deze standpunten dat hij zich na de Hongaarse Opstand in 1956 bij een woedende menigte voegde die de redactieburelen van CPN-dagblad De Waarheid bestormde.

Na de bevrijding werd Het Parool een heus dagblad en kreeg Carmiggelt er de leiding over de kunstrubriek. Hij schreef toneel- en filmrecensies en begon ook zijn cursiefjes, aanvankelijk drie keer per week, later elke dag. De eerste Kronkel verscheen op 25 oktober 1946 en tot aan zijn dood in november 1987 zijn er ruim 10.000 verschenen. Een selectie van 50 stukjes uit elke jaargang werd elk jaar door De Arbeiderspers in boekvorm uitgegeven. Soms werden de bundels geïllustreerd door vrienden-tekenaars als Peter Vos, Charles Boost, Otto Dicke en Peter van Straaten.

Literaire stijl
Literair is Simon Carmiggelt een duizendpoot. Benevens het reeds eerder genoemde, schreef hij tussen ’48 en ’56 ook drie bundels ironische verzen onder het pseudoniem Karel Bralleput, in ’61 samen uitgegeven onder de titel Torren aan de lijm. Met Annie M.G. Schmidt hield hij jarenlang lezingen door heel Nederland en verder pende hij ook nog teksten voor cabaretiers als Wim Sonneveld en Wim Kan, schreef en sprak geestige filmcommentaren in en las voor uit eigen werk, wekelijks op de VARA-radio en maandelijks op de VARA-televisie, waar hij laat op de avond een van zijn columns op zijn karakteristieke zeer droge toon voorlas, na de herkenningsmelodie van Duke Ellington: In a sentimental mood.

Reputatie
Carmiggelts werd geroemd om zijn situatiehumor, hij observeerde scherp en creëerde dan een beeld of vergelijking, 'waarin de mens niet alleen uiterlijk maar ook innerlijk helemaal wordt opgeroepen' aldus Kees Fens. In 1954 bedenkt hij in het cursiefje 'Het woord' het neologisme 'epibreren', dat de Van Dale haalt.

Carmiggelt schreef zijn stukjes niet op een redactiekantoor; hij schreef ze thuis, op een bankje in het park, in de kroeg — hij hield er in 1972 een drankprobleem aan over — op een terrasje, enz., onveranderlijk met een mooie balpen, een van de vele uit zijn uitgebreide collectie, want hij 'had iets met pennen', zei hij zelf. Als het stukje af was, deponeerde hij het in een speciaal daartoe aangebracht busje onder zijn deurbel. Een koerier van de krant kwam het daar elke dag ophalen.
Slenterend door de stad vond hij zijn thematiek: hij verwerkte een detail van een banaal voorval tot een compleet verhaal, luisterde naar mensen en gebruikte elementen uit hun conversaties, verplaatst, herschikt, versterkt, stileert en bouwt. Soms verwerkte hij de gegevens, verzameld over een tijdsspanne van weken, tot een samenhangend geheel, soms was het cursiefje zo uit het leven opgeschreven. En altijd heeft de lezer de indruk dat deze eigenste anekdote zich dagelijks ontelbare malen voordoet: elke situatie heeft een grote vorm van herkenbaarheid, van identificatie ook.
In het eerste verhaal Hel van De rest van je leven (1979) spreekt hij over een vriend van hem, de schilder/dichter Willem Hussem.
In de aanhef van de bundel Welverdiende onrust (1982) citeert Carmiggelt Woody Allen: ‘Natuurlijk is alles wat iemand schrijft uiteindelijk autobiografisch’, wat erop moge duiden dat hij zich zeer nauw betrokken voelt bij de situaties en mensen, waarover hij schrijft. Vandaar ook de grote mildheid waarmee hij dat telkens doet:
‘Hij is,’ zegt Jan Greshoff, ’nooit geestig ten koste van iemand of iets.’
Die milde ironie heeft Carmiggelt met Elsschot gemeen, voor wie hij een levensgrote bewondering koesterde, met wie hij goed bevriend raakte en over wie hij boeiend publiceerde in ‘Ontmoetingen met Elsschot’ (1985) Ook Kurt Tucholsky, Tsjechov en Nescio draagt hij in het hart.

Prijzen
Carmiggelt werd enkele keren bekroond: in 1953 kreeg hij een prijs van de Haagse Jan Campert-stichting, in 1961 werd hem de Constantijn Huygensprijs toegekend voor zijn volledige oeuvre, in 1967 de vijfjaarlijkse Boekenverkopersprijs en in 1974 de hoogste Nederlandse, literaire onderscheiding: de P.C. Hooft-prijs.

Dood
Op het eind van zijn leven ontwikkelde hij een ouderdomsdiabetes, die hij niet naar behoren verzorgde, ook al omwille van het feit dat zijn snel blind wordende vrouw nogal wat verzorging nodig had. Misschien was het drankprobleem uit zijn verleden hier mede oorzaak van, hoewel Simon zich sinds 1978 van sterke drank onthield (cf. citaat over de drinkers). Zijn diabetes kreeg hij niet onder controle met als gevolg dat hij in de herfst van '87 in het ziekenhuis terechtkwam en de dag na zijn ontslag een hartinfarct kreeg. Na revalidatie in het Prinsengrachtziekenhuis kon hij weer naar huis, waar hij enkele weken later, in de laatste nacht van november in zijn slaap aan een tweede infarct overlijdt.

"De geheelonthouders hebben gelijk,
maar alleen de drinkers weten waarom."

Na zijn dood schreef Renate Rubinstein een bijzonder portret van de schrijver in Mijn beter ik; niet iedereen was daar blij mee. Rubinsteins relaas van haar geheime verhouding met de schrijver werd door sommigen als ongepast gezien.

Trivia
Carmiggelt heeft een cameo in de Vlaamse stripreeks Kiekeboe door Merho in het album Kiekeboe in Carré waar hij een biertje drinkt in een café terwijl Balthazar met zijn opdrachtgever belt.
Hij werd in 2004 geselecteerd voor de verkiezing van De grootste Nederlander en eindigde op de 118de plaats.
Op 24 september 1979 heeft hij de openbare Simon Carmiggeltschool in Delft geopend die met zijn toestemming naar hem is vernoemd.
De documentaire Vroeger kon je lachen uit 1983 van regisseur Bert Haanstra is een film rond Carmiggelt, Haanstra's nauwste geestesverwant. Carmiggelt verzorgde onder andere het commentaar van een aantal van Haanstra's documentaires, waaronder Alleman uit 1963. Vroeger kon je lachen bestaat uit een aantal scènes gespeeld door Nederlandse acteurs, die een aantal cursiefjes van Carmiggelt spelen, al dan niet in aanwezigheid van Carmiggelt zelf. Een van deze scènes is met De Vieze Man van Van Kooten en de Bie. Tijdens een signeersessie van Carmiggelt staat de Vieze Man in de rij. Bij Carmiggelt aan het bureau windt de Vieze Man zich op over de namen van Carmiggelts boeken als Duivenmelken, Een toontje lager en Haasje over. Al met al maakt de Vieze Man er weer een smerig verhaal van wat erop uitdraait dat hij Carmiggelt uitmaakt voor "vieze vent".
In twaalf verhalen, omvat in vier afleveringen uit 1983, van de AVRO-televisieserie Mensen zoals jij en ik (met in de hoofdrol Kees Brusse) verzorgde Simon Carmiggelt de introductie.
[bewerken] Prijzen
1953 - Extra prijs van de Jan Campert-stichting voor Poespas
1961 - Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre
1967 - Prijs van de Amsterdamse Boekverkopers Vereniging voor zijn gehele oeuvre, met name Fluiten in het donker
1977 - P.C. Hooft-prijs voor zijn gehele oeuvre
1975 - Edo Bergsma-ANWB-prijs voor zijn gehele toeristische oeuvre
1975 - J.P. van Praag-prijs

Adverteren bij Daisycon

Bibliografie
1940 - Vijftig dwaasheden
1941 - Johan Justus Jacob
1946 - Honderd dwaasheden
1946 - De sneehoed
1947 - Kronkels kronkelpaden
1947 - Allemaal onzin
1948 - Het jammerhout
1949 - Tussen mal en dwaas
1950 - Klein beginnen
1951 - Omnibus
1951 - Louter leugens
1952 - Poespas
1952 - Made in Germany
1952 - Wereld-melkboeren
1953 - Vergeet het maar
1953 - Speciaal voor U
1954 - Al mijn gal
1954 - Twin set
1954 - Ping pong
1954 - Speciaal voor u
1955 - Articles de Paris
1955 - Duiven melken
1955 - Vliegen vangen
1955 - Speciaal voor u
1956 - Fabriekswater
1956 - Kwartet
1956 - Spijbelen
1956 - Speciaal voor u
1957 - Haasje over
1957 - De afgevallen blaadjes
1958 - Kraaltjes rijgen
1959 - Een toontje lager
1960 - Duiven melken
1961 - Alle orgels slapen
1961 - Een stoet van dwergen
1961 - Torren aan de lijm
1962 - Dag opa
1962 - Kroeglopen
1962 - Tussen twee stoelen
1963 - Oude mensen
1963 - We leven nog
1963 - Weet ik veel
1963 - Trilogie
1964 - Kinderen (combinatie van Klein beginnen en Dag opa)
1964 - Later is te laat
1965 - Kroeglopen 2
1965 - Tekst voor een wijnkaart
1965 - Maatschappelijk verkeer
1965 - Fluiten in het donker
1965 - Mooi weer vandaag
1966 - Een hand vol kronkels
1967 - Morgen zien we wel weer
1967 - Omdat het zo lekker is
1968 - Drie van vroeger
1968 - Het panorama
1968 - Je blijft lachen
1968 - Rondje van de zaak
1968 - Een beetje zon
1969 - Mijn moeder had gelijk
1969 - Alle kroegverhalen
1970 - Twijfelen is toegestaan
1971 - Gewoon maar doorgaan
1972 - Ik mag niet mopperen
1973 - Elke ochtend opstaan
1974 - Brood voor de vogeltjes
1975 - Slenteren
1975 - Maatschappelijk verkeer
1976 - Ze doen maar
1976 - Dwaasheden (1976)
1977 - Vroeger kon je lachen
1978 - Bemoei je d'r niet mee
1979 - De rest van je leven
1979 - Mooi kado
1980 - De avond valt
1980 - Residentie van mijn jeugd
1981 - Een Hollander in Parijs
1981 - Verhaaltjes van vroeger
1982 - Welverdiende onrust
1983 - De Amsterdamse kroeg
1983 - Met de neus in de boeken
1983 - Mag 't een ietsje meer zijn
1984 - Ik red me wel
1984 - Vreugden en verschrikkingen van de dronkenschap
1984 - Alle kroegverhalen (combinatie van Kroeglopen I en ~II)
1985 - Ontmoetingen met Willem Elsschot
1986 - Bij nader omzien
1986 - Trio voor één hand
1987 - De vrolijke jaren
1987 - Het literaire leven
1989 - Zelfportret in stukjes
1990 - De kuise drinker
1992 - Schemeren
1993 - Van u heb ik ook een heleboel gelezen...
1995 - Thelonious en Picasso
1996 - Croiset en Jongerius op een dag
1997 - Visite
1997 - Hoe Heet Keizer Karels Hond
1999 - Beste Godfried, beste Simon
1999 - Voorhout
1999 - Zes kronkels
1999 - Ruim baan
2000 - Kenner
2001 - Groninger melange
2001 - Genot
2002 - Geachte spreker
2004 - De engel
2004 - Een grap
2005 - Feest
2005 - Terugkomen
2005 - Louis Couperus bij Kronkel
2006 - Afscheid van het oude jaar
2006 - Het eind van december
2007 - Ik lieg de waarheid
2007 - Straf
2007 - Uitzicht
2007 - Amsterdam
2007 - Over schrijvers en boeken
2007 - Eten
2007 - Kerstpakje
2008 - Zwijgplicht
2008 - 16 augustus
2008 - Huwelijksperikelen
2008 - Feestdagen
2008 - Nadorst
2008 - Het kerstverhaal

Video Simon Carmiggelt - Over uitvoeringen (1978)

Adverteren bij Daisycon







Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Praten (1971)



Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Over Pech Gesproken (1962)



Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Wat is humor? (1978)




Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Wim Sonneveld (1978)

Adverteren bij Daisycon




Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Na Jaren (1977)



Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Schmidt en Bomans (1978)




Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Over fascisme (1978)




Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Een Onthaal (1987)



Adverteren bij Daisycon

Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Welverdiende Rust (1970)



Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Hondje (1973)



Adverteren bij Daisycon

Video Simon Carmiggelt - Niks




Adverteren bij Daisycon

Video Hoge Bomen (1/5)



Adverteren bij Daisycon

Video Hoge Bomen (2/5)



Adverteren bij Daisycon

Video Hoge Bomen (3/5)



Adverteren bij Daisycon

Video Hoge Bomen (4/5



Adverteren bij Daisycon

Video Hoge Bomen (5/5)

Video Vroeger kon je lachen (1/8)

Video Vroeger kon je lachen (2/8)

Video Vroeger kon je lachen (3/8)

Video Vroeger kon je lachen (4/8)

Video Vroeger kon je lachen (5/8)

Video Vroeger kon je lachen (6/8)

Video Vroeger kon je lachen (7/8)

Video Vroeger kon je lachen (8/8)

Video Simon Carmiggelt de kapper